Διονυσόπολις

Ονομασία αρχαίων πόλεων. 1. Πόλη της Κάτω Μοισίας, στα δυτικά παράλια του Εύξεινου Πόντου. Η παλαιότερη ονομασία της ήταν Κρουνοί, μετονομάστηκε όμως σε Δ. εξαιτίας ενός αγάλματος του Διονύσου που βρέθηκε εκεί. Στη διάρκεια της βασιλείας του Λυσιμάχου, η Δ. υποτάχθηκε μαζί με άλλες γειτονικές πόλεις σε αυτόν, αλλά μετά τον θάνατό του (281 π.Χ.) συγκρότησε ομοσπονδία με άλλες τέσσερις πόλεις, τη λεγόμενη Πεντάπολη του Ευξείνου και αργότερα την Εξάπολη. To 1444 η Δ., η Βάρνα και άλλες γειτονικές πόλεις υποδέχτηκαν με φιλική διάθεση τα στρατεύματα του Βλαδίσλαου Α’, βασιλιά της Ουγγαρίας και της Πολωνίας, που είχε αναλάβει σταυροφορία για την υπεράσπιση της Κωνσταντινούπολης. Από τότε δεν υπάρχουν αναφορές για τη Δ. Σώζονται όμως αρκετά νομίσματά της με τις προτομές των αυτοκρατόρων Κόμμοδου και Γορδιανού Γ’ στη μία όψη και διάφορες θεότητες στην άλλη (Δήμητρα, Διόνυσος, Ηρακλής, Ασκληπιός κ.ά.). 2. Συνοριακή πόλη της Φρυγίας, χτισμένη από τον Άτταλο Α’ και τον Ευμένη. Η ονομασία της οφείλεται σε ξόανο του Διονύσου που βρέθηκε εκεί. Ερευνητές ορίζουν τη θέση της στον άνω ρου του ποταμού Μαιάνδρου, ανάμεσα στα σημερινά χωριά Ορτάκιοϊ και Ουτς-Κουγιουλάρ. Η πόλη υπαγόταν στη δικαστική σύνοδο της Απαμείας. 3. Πόλη των Ινδιών, που ταυτίζεται από πολλούς ερευνητές με τη Νάγαρα (ανάμεσα στον Γάγγη και ατον Ινδό), ενώ από άλλους τοποθετείται στον Κωφήνα, παραπόταμο του Ινδού. Αναφέρεται, επίσης, από Κινέζους μοναχούς και περιηγητές, όπως o Φα Χιαν (410 μ.Χ.) και o Χιουάν Τσαγκ (630 μ.Χ.). Στην περιοχή ανακαλύφθηκαν αξιόλογα λείψανα διονυσιακής λατρείας καθώς και λείψανα από τη μακεδονική και την ελληνιστική εποχή.